خورشید چینی

قربون خدا برم که همه چیزاش اصله

اگه دست بشر بود این طوری میشد

گاوبازی

گاوبازی

ادامه نوشته

کرکس سلام

نطنز در دامنه ی رشته کوه مرکزی واقع شده است......

یکی از قله های رفیع و بلند نطنز کرکس نام داره که چندتا عکس از اون رو تو ادامه مطلب براتون گذاشتم

حالا یه سری عکس هم از نطنز  هست که دوباره آپ میکنم

ادامه نوشته

نطنز شناسی

 

جغرافیا  

در تقسیمات رسمی کشوری، نطنز مرکز شهرستان نطنز است. ارتفاع شهر نطنز از دریا ۱۶۰۰ متر است. نطنز دارای آب وهوای معتدل کوهپایه‌ای است.
تاریخ، مردم و فرهنگ  

سمعانی در کتاب «انساب» همانند یاقوت در کتاب معجم البلدان، نطنز را «بلیده» یعنی شهر کوچکی از توابع اصفهان خوانده‌است.

زبان : زبان مردم نطنز یکی از گویشهای کهن زبانهای ایرانی است، ولی در روستاهای نطنز و بخش‌های مختلف آن شاهد هستیم که مردم در تلفظ کلمات و بیان جملات هر کدام بنحوی کش و قوس‌های خاصی در تلفظ کلمات می‌دهند.

مراسم: پنجشنبه بازار که از اعصار گذشته در قصبه مرکزی نطنز برگذار میگشته، محلی بوده برای دادوستد که این سنت تا به امروز کماکان ادامه داشته، که می‌توان زیبائی خاصی را از حضور روستائیان مشاهده نمود.دیگر مراسم مرسوم در نطنز همان مراسمهای رایج در ایران بوده منتها با یک ویژه گیهای خاص مثلاً بیشتر در گذشتها که مراسم عروسی در روستاها برگزار می‌گردید با یک شوروحال خاصی بود بطوریکه چند روز طول میکشید مانند مراسم حنابندان، طبقکشی و...، مراسم مذهبی مانند بلندکردن نخل در روز عاشورا و دور چرخاندن آن می‌باشد که همچو دیگر نقاط است و از دیگر مراسم رفتن به زیارت امامزادگان و اهل قبور در شبهای «برات» است که به شب نیمه شعبان گفته می‌شود یعنی در بعدازظهر روز چهاردهم ماه شعبان اهالی بر سر قبور رفتگان خود خیرات و نذورات گذاشته. لباس: در مورد لباس مردم نطنز باید گفت که امروزه بجز ابیانه(آخرین روستای واقع در رودخانه برزرود)که بخش عمده‌ای از فرهنگ گذشته خود را هنوز حفظ داشته، دیگر نقاط به صورت معمول است.

صنایع دستی: یکی از صنایع موجود در مرکز نطنز چینی آن است که هنوز بروش دستی تولید می‌گردد، همچنین یکی دیگر از مشاغل گذشته نطنز حلاجی یا همان پارچه بافیست، که هنوز بعضی از این دستگاه‌های قدیمی موجود می‌باشد. ریسندگی و قالی بافی یکی دیگر از کارهای دستی مناطق نطنز است که دومی یعنی قالی بافی آن هنور در روستاها رایج بوده و تولیدات آن به بازار فرش کاشان گسیل می‌گردد، شیلونگری یکی از کارهای قدیمی موجود در بازار نطنز بوده. بازار شهر نطنز شامل دو قسمت می‌باشد که محله قدیمی آن که به پشت بازار معروف است روزگاری بازار قصبه مرکزی نطنز بوده، که در آن آهنگری، شیلونگری(قفلسازی)، نجاری و خراطی از کارهای متداول آن عصر بوده، که تا چند سالی پیش پیرمردهای بازمانده از آن دوران هم چنان در آن کار می‌کردند.

تحفه نطنز تحفه نطنز در فرهنگ عامه کنایه از نمونه‌ای نادر و کمیاب است که می‌تواند در مورد هر شخص یا هر شیء مصداق پیدا کند، اما قریب به اتفاق سالخوردگان و راویان تاریخ و فرهنگ اجتماعی و ادبیات نطنز براین عقیده‌اند که تحفه نطنز به نوعی محصول خشکبار اطلاق می‌شود که متشکل از میوه‌ای به نام الگ(از خانواده هلو است که بسیار شیرین است و فقط در آبادی‌های نطنز به دست می‌آید) و مغزگردوی آسیاب شده و خاک قند است که در اصطلاح محلی به آن «جوزقند» می‌گویند و برخی به آن گرد دارچین و هل نیز اضافه می‌کنند. اما بسیاری دیگر ازمردم «گلابی» را تحفه نطنز می‌دانند، چرا که «گلابی» نطنز از نظر طعم و مزه در نوع خود بی نظیر است و این بخاطر ترکیبات خاک و آب و هوای ویژه نطنز است، چرا که نهال‌های گلابی نطنز را در مناطق دیگر تکثیر کرده‌اند، اما محصول آنها چنین کیفیتی ندارد... به طور کلی آب و خاک و هوای مساعد خطه نطنز، به گونه ایست که شرایط برای رویش و تولید بهترین نوع محصولات کشاورزی زمینی و باغی را فراهم کرده و در یک کلام می‌توان گفت، تمامی محصولات گیاهی نطنز جنبه «تحفه» دارند واین در شرایطی است که به دلیل نبودن صنایع تبدیلی در این شهرستان هر سال مقدار زیادی از این محصولات از بین می‌روند.
جاذبه‌های تاریخی  

آتشکده: این آتشکده بنایی از عهد ساسانی است که در حوالی مسجد جمعه (جامع) و در میان باغی قرار دارد. ارتفاع این بنا از سطح زمین به ۲ متر می‌رسد. آثار کمی از این بنا که شباهت بسیار کاملی به بناهای دوران ساسانی دارد، شامل چهارستون از هفت ستون اولیه و یک اتاق از چهار اتاق آن بجا مانده و بقیه فروریخته‌است. دو تاقچه از چهار تاقچه‌ای که سطح مربع بنا را به تاق فوقانی گنبد متصل می‌کند هنوز باقی است. ابعاد هر یک از اضلاع خارجی بنا ۳۵ /۱۱ متر بود، و ضلع داخل بنا ۷ متر طول درد. دهانه هر تاق ۵/۶۹ متر است. اصل بنا با سنگ لاشه و پوششی از گچ ساخته شده‌است.
 
مسجد جامع نطنز در کنار چنار کهنسال

مسجد جمعه (جامع): مسجد جمعه یا مسجد جامع نطنز مجموعه‌ای از چندین بنا است که این بناها در دوران الجایتو خدابنده و پسرش ابوسعید بهادرخان به ترتیب زیر ساخته شده‌است: - مسجد بین سالهای ۷۰۴ تا ۷۰۹ هجری. - بقعه شیخ عبدالصمد به سال ۷۰۷ هجری. - ایوان جلوخان خانقاه در سال ۷۱۶ و ۸۱۷ هجری. - مناره که تاریخ پایان بنای آن سال ۷۲۵ هجری نوشته شده‌است. یکی از مورخان به نام «آندره گدار» درباره بنای مسجد جمعه نطنز که از نظر سبک معماری در نوع خود کم نظیر است و نشانه‌هایی از معماری چند دوره را در خود حفظ کرده‌است، می‌نویسد: «مسجد که نسبتاً از خرابی محفوظ مانده مرکب است از یک شبستان هشت ضلعی گنبددار مشرف برصحنی که چهار ایوان دارد. اضلاع صحن را دهلیزها و نمازخانه‌های مختلف به هم متصل می‌سازد. این مسجد از سمت شمال و مشرق و جنوب محدود است به کوچه باریکی که چون به مدخل بزرگ مسجد و مقابل مناره و درگاه خانقاه می‌رسد، وسعت یافته مبدل به میدان کوچکی می‌شود. در سمت غرب ویرانه خانقاه دیده می‌شود، مسجد ۳ مدخل دارد، یک مدخل جنوبی و دو مدخل شمالی، مدخل‌های سمت شمال همسطح حیاط هستند، ولی مدخل جنوبی دهلیزی است که با ۱۲ پله بلند به کف راهرو مسجد می‌رسد...» از نقاط دیدنی مسجد، مکانی در میان صحن مسجد است که با چند پله به کانال قنات آبی می‌رسد که از زیربنای مسجد عبور می‌کند. اصل بنای مسجد با آجر و ملات ساخته و با آهک پوشیده شده‌است. برپهنه چندین کتیبه و سنگ نبشته در گوشه و کنار مسجد، تاریخ تعمیرات، بانیان، معماران و استادان مجرب و مشهوری که در مرمت و بازسازی این مسجد فعالیت داشته اند؛ به خوبی عنوان شده‌است.

بقعه شیخ عبدالصمد نطنزی:[۱] بنای این بقعه با مسجد جمعه چنان مربوط و متصل است که به نظر می‌رسد مقارن یکدیگر یعنی در سال ۷۰۷ هجری ساخته شده‌اند. محور اصلی بقعه و محراب آن که با محور مسجد نزدیک به ۱۰ درجه انحراف دارد و نیز موقعیت راهرو، مقبره و دهلیز مسجد دلیل دیگری است برآن که هر دو بنا در یک زمان ساخته شده‌اند. گنبد این بقعه هرمی شکل و هشت ضلعی است. براساس لوحه‌ای در بقعه شیخ عبدالصمد، ساخت این بقعه به اسماعیل بنای اصفهانی نسبت داده شده‌است. در راهرو مشترک مسجد و مقبره شیخ عبدالصمد سردر مخصوصی برای خانقاه ساخته شده که کتیبه آجری آن به خط ثلث برجسته به خوبی قابل خواندن است. برضریح چوبی روی آرامگاه شیخ عبدالصمد نیز کتیبه‌ای به خط ثلث به چشم می‌خورد با این مضمون «عمل استاد حسین بن استاد اسماعیل سرشگی النطنزی فی تاریخ نه اربع و سنین و الف سنه ۱۰۶۴ کتیبه عبداللطیف.» و بر لوح سنگی روی قبر شیخ چنین حکاکی شده‌است: «هذا الغفور الرحیم الرحمن اللهم صل علی النبی و الولی و الحسن و الحسین و العباد و الباقر و الصادق و الجعفر و الکاظم الموسی و الرضا و التقی و النقی و العسگری و الحجته القائم محمدالمهدی الغازی صاحب الزمان(عج)» "همت مصروف داشت عصمت پناه صالحه خدیجه سلطان بنت شمس طلا در سنه ۱۰۴۵ و این اثر خیر از او باقی ماند. گفتنی است؛ قسمتی از بالای محراب آرامگاه شیخ عبدالصمد هم اکنون در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری می‌شود. قسمت‌هایی از این محراب در اواخر قرن گذشته به سرقت رفته بود.

رباط شاه عباس: این رباط در عهد شاه عباس اول توسط میرابوالمعالی برزرودی یکی از امرای مقرب دربار (وزیر حضور و مجلس نویس شاه) ساخته شده و دارای جلوخان و سردری با کتیبه سنگ شیشه‌ای به خط ثلث زیبایی است که متأسفانه قسمتی از آن تخریب و ربوده شده و آنچه باقی مانده به لحاظ دیواره سازی و سنگربندی‌های اشرار و راهزنان در مدخل کاروانسرا اکنون به دشواری قابل خواندن است.

گنبد باز: گنبدی است بر قله کوهی کم ارتفاع مشرف به شهر. در کتاب تاریخ زندگانی شاه عباس اول درباره چگونگی ساخت این گنبد چنین آمده‌است: «شاه عباس اول اغلب تمرینات لشگری خود را در دشتی بین نطنز و اردستان انجام می‌داد و شکارگاه‌هایی نیز در این حوالی بود ودر این شکارها، بازهای جنگی و شکاری شرکت داشتند، در سال ۱۰۰۱ هجری قمری که شاه عباس به اردستان و نطنز رفته بود، یکی از بازها که مورد توجه شاه بود و به»بازلوند«شهرت داشت در جنگ با عقابی زخمی شد و پس از چندی مرد و موجب ملال خاطر شهریار سرافراز گشت... و در حین توجه، اشاره علیه براین موجب صادر گشت که حکومت پناه»نجم الدین محمود بیک«حاکم نطنز در مقامی مرتفع عمارت عالیه‌ای جهت دفن»بازلوند«طرح اندازد... و جناب حکومت پناه اطاعت حکم نمود و برقله کوهی رفیع (در همان مکان که عقاب، باز را صید کرده بود) گنبدی عالی طرح افکند و در عرض اندک زمان به اهتمام او به اتمام رسید... و اگر کسی ملاحظه آن عالی بنا بنماید، می‌داند که چه زحمت در اتمام آن بنا رفته و چه مبلغ زر در آنجا خرج شده... و مصالح آن تمامی از شهر نطنز برقله آن کوه که یک فرسنگ است به پشت آدمی برده‌اند...»
جاذبه‌های طبیعی 

درخت چنار چند صد ساله این درخت در یکی از محله‌های شهر نطنز که به کوی رهن معروف است واقع شده‌است.قدمت این درخت تنومند طبق گفته اهالی قدیمی محل به زمان امام حسن عسگری (ع)می رسد.قطر تنه درخت درقسمت پایین حدود ۶متر و ارتفاع آن به حدود ۳۰ متر می‌رسد.

کوهستان کرکس کوهستان کرکس، بخشی از نیمه شمالی رشته کوههای مرکزی ایران است. کوه کرکس حاصل گدازه‌هایی است که از راه شکاف‌های موجود در سطح زمین به بیرون راه یافته‌اند.قله‌های کوهستان کرکس به علت ارتفاع زیادی که دارند تقریباً در نیمی از سال پوشیده از برف بوده و منبع اصلی چشمه‌های متعددی است که در دامنه‌های این کوهستان جریان دارند. بر اساس گزارش‌های سازمان حفاظت محیط زیست ایران، هم اکنون کل و بز، قوچ و میش وحشی، گراز، گرگ و پایکا در منطقه کرکس زندگی می‌کنند.کوهستان کرکس جزو مناطق حفاظت شده‌است.
مشاهیر نطنز  
بدیع الزمان نطنزی معروف به ادیب نطنزی درگذشته ۴۹۷ه ق صاحب المرقات، دستوراللغةدر معانی لغت عربی به فارسی
نورالدین عبدالصمدبن علی نطنزی درگذشته سال۶۹۹ ه ق از عرفا که خانقاه وی کنار مسجد جامع نطنز است
شیخ عزالدین محمودبن علی نطنزی درگذشته سال ۷۳۵ ه ق صاحب مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه
معین الدین نطنزی مورخ دوره تیموری صاحب منتخب التواریخ معینی در تاریخ ملوک شبانکاره و زندگی اسکندرمیرزا
سیدحسن بن حسین الحسینی نطنزی (سید واقف) درگذشتهٔ سال ۸۵۹ هجری قمری از عارفان سدهٔ نهم
محمودبن هدایت الله افوشته نطنزی. زادهٔ سال ۹۳۸ ه ق مورخ دوره صفوی صاحب نقارت الآثار فی ذکر الاخبار
میرزاسلمان حسابی نطنزی مستوفی دوران صفوی صاحب اوصاف البلاد در توصیف عجایب وغرایب
ملا اوجی نطنزی از شعرای عهد صفوی در قرن ۱۱ که نسخه‌هایی از دیوان شعر او در موزه کتابخانه بریتانیا می‌باشد
میرزا زین نطنزی از اهالی ابیانه، شاعر دوره صفوی که آثاری از وی بجای مانده
ملا محمدتقی مجلسی (مجلسی اول) درگذشتهٔ سال ۱۰۷۰ ه ق از روحانیان بنام که فرزند مقصودعلی نطنزی می‌باشد
محمود بن صدر الدین نطنزی از منبت کاران برجسته و زبردست
محمد بن احمد نطنزی محدث و صاحب کتاب خصائص الائمه
حسین نطنزی درگذشته ۱۲۷۰ هجری قمری صاحب کتاب نورالانوار
محمد رفیعی سرشکی احداث نخستین بیمارستان و مدرسه و مسجد. درگذشت در سال ۱۳۵۹ (اردشیر)